استاد راشد یزدی در گفتگو با روابط عمومی مجتمعهای ولایت:
مسائل خانه را فرهنگی هدایت کنیم نه سرهنگی/ ۶ مثقال طلا، برای یک عصبانیت! استاد مطرح اخلاق و خانواده گفت: در اسلام حکومت کردن در خانه ممنوع است. مردسالاری، زنسالاری و فرزندسالاری نداریم، بلکه خدا سالاری است. ضرب، شتم و حکومت کردن در منزل اصلاً مناسب نیست بلکه باید خانه را فرهنگی هدایت کرد نه سرهنگی. ترس و تحکم مربوط به میدان جنگ و پادگان نظامی است، تیمسار و سرهنگ نیستید بلکه بابای بچهها هستید.

به گزارش روابط عمومی مجتمعهای فرهنگی اقامتی ولایت، حجتالاسلام والمسلمین محمدکاظم راشد یزدی استاد برجسته اخلاق و خانواده در گفتگویی به تشریح ضرورتهای رفتاری در سبک زندگی دینی و شیوههای رفتاری همسران در خانه پرداخت.
مسکن محل سکون نه محل سکوت!
دین مبین اسلام چه راهکارهایی به زوجین برای ایجاد زندگی سالم و با نشاط ارائه میدهد؟
دین اسلام میگوید خانوادهها شرایط ازدواج را رعایت کنند، دختر و پسر همکفو باشند؛ در نتیجه زن و شوهر با هم ترکیب میشوند و الا ناسازگاری بهوجود میآید. قرآنکریم میفرماید: «هُنَّ لِباسٌ لَکُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ(۱)» (زنان لباس و پوشش برای شما مردان هستند و شما مردان پوشش و لباس برای زنانتان هستید) زن و شوهر باید یکی باشند، اگر یکی شدند با هم کنار میآیند و هیچ مشکلی به وجود نخواهد آمد. تمام اشکالات، جرقهها، خشونتها و تندیها که انسان با آن مواجه میشود بهخاطر این است که زن و شوهر با هم ترکیب نشدهاند. بین زن و شوهر باید مودت و رحمت باشد که هر دو هدیه خداوند است.
این زن و شوهر در محلی زندگی میکنند به نام خانه. منطوق خانه «منزل، مسکن، مأوا و مأمن» است، مسکن محل سکون است نه محل سکوت! مأمن یعنی محل أمن. هر زوج یک مکانی برای زندگی دارند بهنام مسکن. مثل اینکه ماشین تعمیرگاه دارد، انسان هم ترمیمگاه میخواهد. ترمیمگاه انسان همین منزل است. اگر کسی از لحاظ منزل در آرامش نباشد هیچ وقت در بیرون موفق نخواهد بود. اگر فرد از خانهی آشفته و نا أمن بیرون بیاید، آدم موفقی نمیتواند باشد. منزل ترمیمگاهی است تا شادی از دست رفته در محیط بههمریخته جامعه را برگرداند.
اسلام برای آبادی منزل میگوید از «ضرب و شتم و ترس» در منزل خودداری کنید. این سه عامل مخرب و معذب در منزل است.
شش مثقال طلا، برای یک عصبانیت!
دیده میشود برخی از والدین برای تهدید و تهذیب فرزندان از ضرب و شتم هم استفاده میکنند، یعنی خلاف دستورات اسلامی را انجام میدهند؟
بله زدن در اسلام ممنوع است. زدن بچهها بهقدری در اسلام ممنوع است که در صورت اتفاق باید دیه پرداخت کنید. دیه فوری است و باید اَدا شود. دیه حقالناس است. پیامبر اسلام (ص) میفرماید: «زمانی که شهید اولین قطره خونش به زمین میریزد خداوند جمیع گناهانش را میآمرزد الا دِینی که بر گردنش است». حقالناس شهید آمرزیده نمیشود چه برسد به ما.
حضرت در جای دیگری میفرماید: «اگر کسی بتواند ادای دِین کند اما نکند، ظالم است»، حتی اگر کسی واجد ادای قرض باشد و ادا نکند، غیبت کردن او در این مسئله مانعی ندارد. حقالناس دِین است و دِین حقالناس است. حقالناس به استغفار برطرف نمیشود.
بشر بهوسیله فرمولهای علمی تربیت میشود و آن حیوان است که با زدن تربیت میشود. دو چیز در حیوانات اثر ندارد، یکی تکریم و دوم تشویق. فرم فرهنگی و تربیتی اسلام محکمتر از فرمولهای فیزیک و شیمی غرب است.
امیرالمؤمنین علی(ع) میفرماید: «أکرِمُوا أولادَکمْ وَ أحْسِنُوا آدابَهُمْ یغْفَرْ لَکمْ(۳)»: فرزندانتان را گرامی بدارید و آنان را نیکو تربیت و ادب کنید تا آمرزیده شوید. اسلام میگوید برخورد را فرهنگی کنید، زدن بچه سهساله جایز نیست؛ تشویق در بچه اثر دارد نه زدن آن.
زیادهروی در سرزنش کردن، آتش لجاجت را شعلهور میکند
با نوجوانی که رفتار مناسبی ندارد چگونه باید برخورد کنیم؟
حضرت رسول اکرم (ص) میفرماید: «یسِّروا ولا تعسِّروا، وبشِّروا ولا تنفِّروا»: سهل بگیرید و سخت نگیرید، جذب کنید و دفع نکنید. ما بلد نیستیم چگونه رفتار کنیم، کاری میکنیم نوجوان برنجد. وحشی بافقی در غزلی میگوید: «ما چون ز دری پای کشیدیم، کشیدیم/ امید ز هر کس که بریدیم، بریدیم/ دل نیست کبوتر که چو برخاست نشیند/ از گوشهی بامی که پریدیم، پریدیم/ رم دادن صید خود از آغاز غلط بود/ حالا که رماندی و رمیدیم، رمیدیم».
معصومین علیهم السلام تصریح دارند با فرزندانتان خوب رفتار کنید، سخت نگیرید، مو را از ماست نکشید، در برخورد نرم باشید؛ فرزند دروغ میگوید و تو هم میدانی، منتهی به نحو اِکرامگونه و مهربانانه حلش کن و طوری سخن بگو که رفتارش را اصلاح کند. اصلاً با نوجوان باید نرم صحبت کرد.
امام علی(ع) میفرماید: «اَلاِفْراطُ فِی الْمَلامَهِ یَشُبُّ نیرانَ اللَّجاجِ(۳)»؛ زیاده روی در سرزنش کردن، آتش لجاجت را شعلهور میکند. اروپاییها این دین آسمانی را درک نمیکنند. این جمله طلایی مولا علی را روانشناسها به چشم خود میکشند.
توجه داشته باشید، امربهمعروف با جنگ فرق میکند. در بعضی از خانواده بهجای امر به معرف با فرد جنگ میکنند. ما فرهنگ حرف زدن را بلد نیستیم، با او میجنگیم به خیال اینکه داریم او را نصیحت میکنیم.
شخصی خدمت امیرالمؤمنین علی (ع) رسید و عرضه داشت: پسربچهای ۲ ساله دارم که خیلی شیطنت و اذیت میکند، آیا میتوانم او را بزنم؟ حضرت فرمودند: لاتضرب، گفت پس چهکار کنم؟ حضرت فرمودند: با او قهر کن ولی قهرت طولانی نشود. این دین ما است منتهی بیخبر از این همه فرمول تربیتی هستیم.
منزل از اماکن مقدسه است
برخی از والدین عصبانیت خود را اینگونه توجیه میکنند که ما بهجای زدن، بچه را تنبیه زبانی میکنیم. نظرتان در این باره چیست؟
در اسلام تلفظ حرف زشت حرام است. در بیابان اگر به سنگ و شن هم فحش بدهی گناه کبیره مرتکب شدهای. اگر کسی ۱۰۰ تا فحش بهت داد، حق جواب دادن حتی یکبار هم نداری، چون این کار فحشا است و فحشا به فحشا کیفر داده نمیشود.
اگر مسجدی را نجس کردی نمیتوان در آن نماز بخوانی تا زمانی که تطهیرش کنی. زدن و فحش دادن محفل منزل را نجس میکند، منزل هم اگر نجس شود نمیتوانیم زندگانی سالمی داشته باشیم. منزل از اماکن مقدسه است. عصبانیت باعث نشود که از الفاظ رکیک استفاده کنید. عصبانی شدن ضد اخلاق اسلامی است. شکست شیشه دل را مگو صدایی نیست/ که این صدا به قیامت بلند خواهد شد (صائب تبریزی).
مسائل خانه را فرهنگی هدایت کنیم نه سرهنگی!
جناب استاد قبح «ضرب و شتم» در منزل را بهخوبی تبیین فرمودید، اما به واژه «ترس» کمتر پرداختید، مرادتان از این واژه چه بود؟
یعنی نباید کسی در خانه از او بترسد، در اسلام حکومت کردن در خانه ممنوع است. مردسالاری، زنسالاری و فرزندسالاری نداریم، بلکه خدا سالاری است. ضرب، شتم و حکومت کردن در منزل اصلاً مناسب نیست بلکه باید خانه را فرهنگی هدایت کرد نه سرهنگی. ترس و تحکم مربوط به میدان جنگ و پادگان نظامی است، شما تیمسار و سرهنگ نیستید بلکه بابای بچهها هستید.
همچنین زن و شوهر نباید با هم قهر باشند. اگر قهرشان بیش از ۳ روز طول بکشد دعای طرفین مستجاب نمیشود. پیامبر گرامی اسلام (ص) میفرماید: اگر شبی بر خانهای بگذرد که دو تا دل (زن و شوهر) از هم رنجیده باشد، آن شب هر بلایی بر آن نازل شود و هر رحمتی که قطع گردد، هیچ کس را نباید ملامت کرد مگر خودتان را. هر کدام زودتر عذرخواهی کند اجر و ثواب بیشتری میبرد.
در پایان اگر توصیهای به مهمانان مجتمع ولایت دارید بفرمایید.
مشهد و حرم مطهر امام رضا(ع) کارخانه معنوی است. هر چه میتوانید خاشعانه از ایشان طلب کنید، با ایشان عهد ببندید و بخواهید تا عصبانیت را از بین ببرد، نزد حضرت بخواهید دعاها اثر کند و به ایشان برای زندگی خود تعهد بدهید. و السلام
۱- سوره بقره، آیه ۱۸۷
۲- وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۱۹۵
۳- تحف العقول، ص ۸۴
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.